In 2010 werd in de kunstensector al een tijdje door verschillende spelers in Vlaanderen geëxperimenteerd met duurzaamheid. In Gent bouwden Bij' De Vieze Gasten samen met een hele hoop vrijwilliges uit de buurt een passiefhuisconstructie als aanbouw bij hun theaterzaal, Kunstencentrum Vooruit (nu 'Viernulvier') was systematisch gewone lampen aan het vervangen door ledverlichting (in een tijd waar zulke ledverlichting voor toepassing in culturele huizen nog vrij experimenteel was), het straattheaterfestival Miramiro werkte met herbruikbare bekers, het fablab Timelab experimenteerde met circulaire materialen, etc. Al die zoektochten, ervaring en voorzichtig opgebouwde expertise vroegen erom om gedeeld te worden. In 2011 richtten Barbara Raes, Eva De Groote, Steven Vromman en ik daarom het netwerk Greentrack op. Het idee was dat culturele organisaties elkaar konden versterken in zo'n netwerk, en binnen dat netwerk konden we ook externe experts uitnodigen om organisaties verder te inspireren en aan te moedigen om duurzamer te werken en op hun beurt hun eigen publiek te inspireren.
Vijf organisaties (Viernulvier, NTGent, S.M.A.K., Bij' De Vieze Gasten en Timelab) en de stad Gent steunden ons idee en zo lanceerden we in 2012 Greentrack Gent voor de Gentse cultuursector. Bij de lancering ondertekenden meteen 20 organisaties, in het jaar erop kwamen er nog eens twintig bij en tegen 2021 telde Greentrack 56 leden. Elk lid tekende een engagementsverklaring waarin het bestuur van de organisatie zich ertoe verbond om duurzaamheid au serieux te nemen in het beleid en de werking, om een contactpersoon aan te stellen binnen de organisatie, om jaarlijks duurzame acties te formuleren, om het energieverbruik bij te houden en om jaarlijks lidgeld te betalen waarmee het netwerk ondersteund werd.
(c) Mario Debaene - actie COP26
Sinds 2012 organiseerden we tientallen workshops en infosessies rond thema's als (hernieuwbare) energie & gebouwbeheer, (internationale) mobiliteit, catering, events & festivals, deep democracy, divestment, communicatie, storytelling, klimaatadaptatie, verlichting, ecologisch poetsen, tewerkstellen van vluchtelingen (i.s.m. Refu Interim). We faciliteerden meerdere samenaankopen voor hernieuwbare energie en verschillende overleggen met schepenen en stedelijke diensten, bv. over herbruikbare bekers op de Gentse Feesten (aanzet in 2014), over stedelijke infrastructuur, duurzaamheid en klimaatadaptatie, over het mobiliteitsplan
Guerilla-actie 'Fijne Stof', 2016 - foto: (c) Senta Kochanek
en de LEZ-zone, over het duurzame aankoopbeleid van de stad. En we organiseerden (of namen deel aan) projecten als het bankendebat, DUOdates (i.s.m. rekto:verso), Fijne Stof, een campagne op sociale media rond de COP26, het Europese project rond klimaatadaptatie in cultuur Cultural Adaptations, een artistiek project met 5 kunstenaars en hoe zij met klimaatadaptatie omgaan (DRIFT. De kunst van klimaatadaptatie), en 2084 - De toekomst is hoopvol (een literair project met meerdere partners dat uitmondde in het boek Over over morgen, andere verhalen over de toekomst), ... Verder deden we in opdracht van kabinet Gatz in 2016 een nulmeting van 100 Vlaamse culturele organisaties en gaven we dat kabinet aanbevelingen voor te ondersteunen CO2-besparende maatregelen. En sinds 2019 brengen we jaarlijks een energierapport uit over het verbruik van Gentse culturele organisaties.
DRIFT. De kunst van klimaatadaptatie - sessie Vuur met Gosie Vervloessem - foto: (c) Eva Peeters
Workshop klimaatadaptatie in de wijk Sluizeken-Tolhuis-Ham, feb 2020
Greentrack werkt sinds 2017 nauw samen met de Dienst Milieu en Klimaat van de stad Gent en krijgt ook financiële ondersteuning van hen. Maar de stad ondersteunt ook rechtstreeks culturele organisaties door hen gratis energiecoachings aan te bieden. Sinds 2017 zijn er al meer dan 40 energiecoachings gebeurd en waren die voor meerdere organisaties een steun bij het aanvragen van Vlaamse subsidies voor het verduurzamen van culturele infrastructuur. Gentse culturele organisaties hebben de afgelopen jaren al veel duurzame stappen ondernomen en CO2-besparende investeringen gedaan, en heel wat organisaties zagen hun verbruik drastisch omlaag gaan. Dat is absoluut hun eigen verdienste, maar we geloven graag dat we met Greentrack een steentje bijgedragen hebben tot die verduurzaming.
Het netwerk werd in de eerste jaren gecoördineerd door Low Impact Man Steven Vromman. Na enkele jaren vervoegde ik hem en waren we collega's. Vandaag werk ik samen met Nathalie Decoene voor Greentrack. Vanaf 2023 is Greentrack geen ledennetwerk meer maar zijn we een werkgroep onder de vleugels van het Gents Kunstenoverleg.